Գիրք` 21. Գիրք Մակաբայեցւոց Ա

Գլուխ 2

   
1․ Յաւուրս ժամանակացն այնոցիկ համբարձաւ Մատաթի Շմաւոնեան որդի Յովհաննու, քահանայ յորդւոցն Յովարիմ յԵրուսաղէմէ, եկն եւ նստաւ նա յամուրս այրիցն ի Մովդիիմ:

2․ Եւ նորա էին որդիք հինգ. Յովհաննէս` որ անուանեալ կոչի Կադդիշ:

3․ Շմաւոն` որ անուանեալ Թարսսի:

4․ Յուդաս` որ անուանեալ է Մակաբէ:

5․ Եղիազար` որ անուանեալ է Աւարան: Յովնաթան` որ կոչեցաւ Սափութ:

6․ Եւ իբրեւ ետես նա զհայհոյութիւնսն որ լինէին ի Հրէաստանի եւ ի մէջ Երուսաղէմի.

7․ սկսաւ ողբալ յանձն իւր` եւ ասէ. Վայ ինձ. իսկ ընդէ՞ր պատրաստեցաւ բնաւ տեսանել ինձ զբեկումն ժողովրդեան իմոյ, եւ կամ տեսանել զբեկումն սրբոյ քաղաքին Երուսաղէմի. զի կաց մնաց նա մատնեալ ի ձեռս թշնամեաց իւրոց:

8․ եւ սրբութիւնն մատնեցաւ ի ձեռս աւտարաց: եւ եղեւ տաճարն իբրեւ այր մի զի անկեալ ի փառաց.

9․ եւ սպաս փառաց նորա իբրեւ մարդ` որ մատնեցաւ ի գերութիւն: Կոտորեցան տղայք նորա ի փողոցս իւրում, եւ երիտասարդք նորա ի սուր թշնամեաց:

10․ Իսկ ո՞ր ազգ իցէ որ ոչ ժառանգեաց զտէրութիւն նորա. եւ կամ ո՞վ իցէ` որ ոչ հար աւար զկապուտ նորա, եւ ոչ յաղթեցին աւարի նորա:

11․ Ամենայն զարդք նորա զերծաւ ի նմանէ. փոխանակ ազատութեանն` մատնեցաւ ի ստրկութիւն:

12․ եւ ամենայն գեղ զարդուն մերոյ, եւ սրբութիւնն մեր, եւ փառքն մեր յաւար կործանեցան: եւ զայս ամենայն պղծեցին հեթանոսք:

13․ Եւ զի՞ պիտոյ են բնաւ մեզ այս կեանք:

14․ Յայնմ ժամանակի Մատաթի եւ որդիքն ձեռն զաւձեաւք արկանէին եւ զպատմուճանս պատառէին, քրձազգած լինէին, եւ ի սուգ մտանէին:

15․ Եկին հասին ի թագաւորէ անտի` որ ստիպաւ տագնապէին զապստամբութիւնն. եւ եկին ի քաղաքն ի Մովդիիմ, զի անդ զոհս մատուսցեն:

16․ եւ բազումք յիսրայէլացւոց անտի ընդ նոսա. եկին ժողովեցան առ նոսա` եւ Մատաթի եւ որդիքն:

17․ Հապա, խաւսել սկսան որ եկեալ էին ի թագաւորէ անտի, եւ ասեն ցՄատաթի. Իշխան փառաւոր ես դու` եւ մեծ ես դու ի քաղաքիս յայսմիկ. որդւովք եւ եղբարբք հաստատեալ դու ի մէջ սոցա:

18․ Արդ մատիր նախ` դու արա զհրաման կամաց թագաւորին, որպէս եւ արարին ազգքն ամենայն արք հրէաստանեայք, եւ ամենայն որ բնակեալ են յԵրուսաղէմ. եւ եղիջիք դուք բարեկամք արքայի, եւ դու` եւ որդիքդ պատուեսջիք ոսկւով եւ արծաթով, եւ հրովարտակաւք արքունի:

19․ Պատասխանի ետ Մատաթի ի ձայն մեծ եւ ասէ. Եթէ ամենայն ազինք ի տան թագաւորի ունկնդիր են հրամանաց թագաւորին, ապստամբեալ եւ ելեալ են յիւրաքանչիւր հարցն աւրինաց, եւ ընտրեցին նոքա զպատուէրն թագաւորին:

20․ Սակայն ես եւ որդիք եւ եղբարք իմ ըստ պատուիրանաց հարցն մերոց գնասցուք:

21․ Քաւ լիցի մեզ թողուլ զաւրէնս եւ զիրաւունս Աստուծոյ,

22․ եւ ի հրամանս դառնալ թագաւորի: Ոչ թողումք զպաշտաւն հարցն. ոչ թիւրիմք յաջ կամ յահեակ. եւ ոչ անսամք հրամանի թագաւորին:

23․ Այն ինչ նորա բանքն ի բերան էին, այր մի ի հրէից անտի` յանդիման ամենեցուն յառաջ կաց զոհս մատուցանել առաջի մեհինին ի բագնի անդ ի Մովդիիմ, ըստ հրամանի թագաւորին:

24․ Իբրեւ ետես Մատաթի` ի նախանձ բարկութեան բրդեցաւ, երիկամունք իւր զդողանի հարան, եւ լի եղեւ սրտմտութեամբ բարկութեամբ ըստ աւրինաց դատաստանին. զոտս արձակեաց` հար զհրեայն եւ անդէն սատակեաց առաջի բագնին:

25․ Եւ զայրն որ արքունի հրամանաւն տագնապէր զզոհսն մատուցանել, անդէն սպանանէր, զբագինն կործանէր զմեհեանն աւերէր,

26․ խնդրէր զնախանձն աւրինաց. որպէս արար Փենէէս ընդ Զամբրի ընդ որդին Եդոմայ:

27․ Ի ձայն բարձր աղաղակել սկսաւ` եւ ասել. Հապա` ամենայն մարդ որ դիցէ ի մտի իւրում խնդրել զնախանձ վրիժուց աւրինացն. որ ընդ հաստատութիւն կամիցի աւրինացն` զհետ իմ ելցէ:

28․ Խաղացին փախստեայ գնացին, նա եւ եղբարք իւր ընդ լերինս, եւ թողին զամենայն զինչս իւրեանց անդէն ի քաղաքի:

29․Յայնմ ժամանակի իջին բազումք որք խնդրէին զիրաւունս եւ զարդարութիւն յանապատ անդր,

30․ նստել անդ կանամբք եւ որդւովք եւ անասնովք հանդերձ. զի խստացան չարիքն ի վերայ նոցա:

31․ Ազդ եղեւ իշխանաց թագաւորին եւ զաւրաց որ էին ի քաղաքին Դաւթի, եթէ իջին արք ոմանք յամուրս անապատի որ իշխեցին ցրել զհրաման թագաւորին, եւ բազումք միաբանեալ իջին ընդ նոսա:

32․ Ժամ ետուն, կազմեցան, պատրաստեցան, հեծան, հասին, պատեցին զամուրս անապատին. եկին ի մարտ պատերազմի, եւ փակեցին զնոսա յաւուրս շաբաթուց:

33․ Նախ բանագնաց եղեն, սկսան խաւսել ընդ նոսա` եւ ասեն. Գոնէ արդ յայսմհետէ կացէք ի հրամանի թագաւորին, եւ կեցջիք:

34․ Անդուստ խաւսել սկսան եւ ասեն. Ոչ ըստ ամուրս ելանեմք. ոչ ըստ այդմ բանի հրամանի թագաւորին պղծեմք զշաբաթս մեր. եւ ոչ անաւրինիմք յաւրէնս մեր:

35․ Իբրեւ զայն բան լուան, սաստկացուցին զպատերազմ առաւել ի վերայ նոցա, եւ պնդեցին զամուրսն յառնուլ զնոսա:

36․ Նոքա ոչ զկիրճս առին, ոչ գիլս արձակեցին, ոչ զամուրսն փակեցին, եւ ոչ բնաւ բանիցն ետուն պատասխանի, վասն աւուրն շաբաթուն.

37․ բայց միայն լոկ զմիմեանս քաջալերէին: Ասէ. Աստէն մեռցուք ի սրտմտութեան մերում. զի աւադիկ վկայ են մեզ երկինք եւ երկիր, զի ի զուր տարապարտուց կորուսանէք զմեզ. այլ մեզ լաւ լիցի մեռանել, քան թէ ըստ աւրէնս անցանիցեմք, եւ զշաբաթս պղծիցեմք:

38․ Իբրեւ զայն լուան, սաստկացուցին զպատերազմ յաւուրն շաբաթու, եւ սպանին ի նոցանէ հազար ոգի, թող զմարդ եւ զանասուն զոր ի գերութեան վարեցին:

39․ Իբրեւ զայն լուան Մատաթի եւ եղբարքն իւր, սուգ մեծ առին եւ տրտմեցան յոյժ:

40․ Սկսան խաւսել այր ընդ ընկերի` եւ ասեն. Եթէ ամենեքին զայն աւրինակ ունիմք զոր արարին եղբարքն մեր, եւ ոչ ելին տալ պատերազմ ընդ հեթանոսս ի վերայ անձանց` եւ ի վերայ իրաւանց մերոց, քան սակաւ ինչ ժամանակ անցեալ իցէ, զմեզ արագագոյն եւս սատակեսցեն քան զառաջինսն:

41․ Հապա, ժողովեցան, ուխտ եդին, խորհուրդ խորհեցան ընդ միմեանս` եւ ասեն. Ամենայն մարդ որ եկեսցէ ի վերայ մեր ի մարտ պատերազմի յաւուրս շաբաթու, համարձակ մարտիցուք եւ մի առհասարակ ամենեքեան սատակեսցուք, որպէս եւ եղբարքն մեր որ ապրեալ էին յանապատի անդ:

42․ Յայնմ ժամանակի ժողով լինէր առ նոսա բազում զաւրաց ասիտացւոց, ազգ հզաւր եւ պատերազմաւղ յորդւոցն Իսրայէլի. այր ամենայն ինքնակամ նահատակեալ ի վերայ աւրինացն:

43․ Եւ ամենայն փախստեայք յիւրաքանչիւր չարեաց` գային յաւելուին ի նոսա. եւ լինէր նոցա հաստատութիւն զաւրութեան:

44․ Զաւր կազմեցին եւ գունդ բովանդակեցին, պատրաստեցան, հարին զմեղաւորս ի զաւրութիւն բարկութեան իւրեանց, եւ զզաւրս անաւրէնս ի սրտմտութիւն բարկութեան իւրեանց. եւ որ զմնացեալսն փախստեայս ի հեթանոսս արկանէին.

45․ զհետ խաղայր Մատաթի եղբարբքն եւ բարեկամաւքն հանդերձ, հասանէր հարկանէր աւերէր զմեհեանսն, կործանէր զբագինսն,

46․ թլփատէր զմանկունս անթլփատս. եւ զաւրանայր ի վերայ սահմանացն իսրայէլացւոց,

47․ հալածականս առնէր զորդիսն հպարտութեան: Եւ աջողեցաւ գործն ի ձեռս նոցա,

48․ այցելու լինել աւրինացն, վրէժխնդիր լինել ի ձեռացն հեթանոսաց, եղծանել զանաւրէն հրաման թագաւորին. եւ ոչ ետուն բարձրանալ եղջեւրն ամբարտաւանութեան:

49․ Իբրեւ մերձեցան աւուրքն Մատաթեայ մեռանելոյ, կոչեաց զորդիսն առաջի իւր, եւ ասէ ցնոսա. Այժմիկ հաստատեցաւ հպարտութիւն եւ ամբարտաւանութիւն. եւ ահա հասեալ է ժամանակ կշտամբութեան կործանման եւ հպարտութեան:

50․ Բայց արդ որդեակք իմ, եկայք նախանձեցարուք զնախանձ աւրինացն, փոխանակեցէք դիք զանձինս ձեր փոխանակ հարցն կտակարանաց:

51․ Յիշեցէք զգործս հարցն ձերոց, որ ինչ քաջութիւնս արարին ի դարս իւրաքանչիւր. ստացարուք փառս աւագութեան, եւ ժառանգեցէք զանուն յաւիտենից:

52․ Աբրահամ ապաքէն ի փորձութեան ի հանդիսի գտաւ հաւատարիմ, եւ համարեցաւ նմա յարդարութիւն:

53․ Յովսէփ ի ժամանակի նեղութեան իւրոյ պահեաց զպատուիրանն, եւ եղեւ տէր ի վերայ երկրին Եգիպտացւոց:

54․ Փենէէս հայր մեր նախանձայոյզ` նախանձեցաւ զնախանձն արդարութեան, եւ առ կտակ յաւիտենից զքահանայութեանն:

55․ Յեսու որդի Նաւեայ` առ հաստատել կատարել զպատգամս Տեառն, եղեւ դատաւոր որդւոցն Իսրայէլի:

56․ Քաղեբ` վասն վկայելոյն ի մէջ ժողովրդեանն, տէր եղեւ ժառանգութեանն:

57․ Դաւիթ` վասն հեզութեան արդարութեան ողորմութեան` ժառանգեաց զաթոռ թագաւորութեան յաւիտենից:

58․ Եղիա` վասն նախանձայոյզ նախանձու խնդրելոյ զվրէժն աւրինաց` վերացաւ յերկինս:

59․ Անանիա` Ազարիա` եւ Միսայէլ` հաւատովքն իւրեանց ապրեցան ի հրոյն ի հնոցէ:

60․ Դանիէլ` ի խորհուրդս միամտութեան իւրոյ` փրկեցաւ յառիւծուցն բերանոյ:

61․ Արդ` այդպէս ածէք զմտաւ, եթէ ամենեքին որ յուսացեալ են ի նա ըստ ազգս ազգս իւրեանց` ոչ տկարասցին:

62․ Եւ ի բանից առն ամբարշտի մի զանգիտիցէք, զի փառք նորա աղբեղէնք են.

63․ Այսաւր եւ վաղիւ, եւ այլ ոչ գտանի. զի դառնայ նա ի հող իւր, եւ կորնչին ամենայն խորհուրդք նորա:

64․ Զաւրացարուք որդիք, քաջ լերուք ի վերայ աւրինացն, զի ի նմին փառաւորեսջիք:

65․ Եւ աւադիկ Շմաւոն եղբայր ձեր, գիտեմ զի այր խորհրդական է, դմա լուիջիք. դա ձեզ լիցի ի տեղւոջ հաւր:

66․ Եւ Յուդա Մակաբէ. դա լիցի ձեզ սպարապետ զաւրավար զաւրացդ, եւ տացէ պատերազմ ընդ զաւրս:

67․ Բայց եւ դուք յարեսջիք ի ձեզ զամենայն զաւրինակիրս աւրինաց. նախանձայոյզ լիջիք, խնդրել զվրէժ ժողովրդեանն ձերոյ:

68․ Հատուցէք զհատուցումն ի հեթանոսս, եւ հայեցարուք ի հրամանս աւրինացն:

69․ Աւրհնեաց զնոսա, եւ ինքն կատարեցաւ փոխեցաւ առ հարս իւր:

70․ Եւ մեռաւ նա յամին հարիւրորդի քառասներորդի ութերորդի. եւ եդին զնա ի շիրիմս հարցն իւրոց ի Մովդիիմ. եւ կոծեցան զնա ամենայն Իսրայէլ զկոծ մեծ: