Գիրք` 21. Գիրք Մակաբայեցւոց Ա

Գլուխ 5

   
1․ Եւ եղեւ իբրեւ լուան հեթանոսքն շուրջանակի: Եթէ շինեցաւ սեղանն, եւ նորոգեցաւ սրբութիւնն միւսանգամ, որպէս էր զառաջինն, բարկացան յոյժ:

2․ Խորհեցան գալ հասանել ջնջել զազգն Յակոբեան որք էին ի մէջ նոցա. եւ սկսան կոտորել եւ սպառել զնոսա:

3․ Եւ տայր պատերազմ հանապազ Յուդա ընդ որդիսն Եսաւայ որ են ի կողմանս Եդոմայեցւոց Ակրաբատեանց. զի շուրջանակի եկեալ պատեալ պաշարեալ նստէին շուրջ զԻսրայելիւ. հարկանէր զնոսա ի հարուածս բազումս, եւ նուազ առնէր զնոսա, եւ առնոյր նա զկապուտ զաւար նոցա:

4․ Եւ յիշէր զչարութիւն որդւոցն Բեանայ, որ էին լեալ ժողովրդեանն յորոգայթ գայթագղութեան, վարանել զնոսա ի ճանապարհս իւրեանց:

5․ Փախստեայ լինէին ի նմանէ, եւ ամրանային ի բերդս իւրեանց. գայր` շուրջ, պահ դնէր զնոքաւք, եւ հրձիգ առնէր զամուրս նոցա ամենայն բնակչաւքն հանդերձ:

6․ Եւ անցանէր խաղայր նա ի վերայ որդւոցն Ամոնայ. եւ անդ գտանէր ձեռն հզաւր, զաւրս բազումս. եւ զՏիմոթէոս զաւրագլուխ նոցա:

7․ Հարկանէր նոցա ի դիմի, եւ բազում անգամ պատերազմաւ սաստկանայր ի վերայ նոցա.

8․ հարկանէր վանէր, եւ առնոյր նա զԱզեր քաղաք` եւ զդստերս իւր, եւ դառնայր ի կողմանս Հրէաստանի:

9․ Եւ ժողովեցան ամենայն հեթանոսք ի Գաղաադ վասն Իսրայէլի, որ էին ի կողմանս նոցա, զի ջնջեսցեն զնոսա. եւ նոքա փախստեայք անկանէին յամուրսն ի Դովթայիմ:

10․ Եւ արձակեցին նոքա հրեշտակս առ Յուդա եւ առ եղբարսն` եւ ասեն. Ժողովեալ են ահաւասիկ ի վերայ մեր ամենայն հեթանոսք, պատեալ պաշարեալ պնդեն զմեզ ջնջել ի տեղւոջէ աստի.

11․ պատրաստ են յառնուլ զամուրս յոր անկեալ եմք. եւ Տիմոթէոս զաւրագլուխ նոցա:

12․ Արդ` եթէ իցէ ինչ ի ձեռս` արագեսցես փրկել զմեզ ի ձեռաց նոցա. զի անկան բազումք ի մէնջ.

13․ եւ ամենայն եղբարք որ էին ի Տովբայ կոտորեցան. եւ ի գերութեան վարեցան կանայք նոցա եւ որդիք նոցա, ամենայն կահիւ կարասեաւ իւրեանց առհասարակ կորեան նոքա, որչափ ի կողմն մի աւագի հազարապետութեան միոջ:

14․ Այն ինչ դեռ թուղթքն ի ձեռին էին, այլ գուժկանք հասանէին ի կողմանցն Գալիլեացւոց անտի, զաւձիս պատառեալ, զճակատ հարեալ, եւ զգոյժս զայս տային.

15․ եւ ասեն. Ժողովեցան ի վերայ մեր ի Պտողոմեայ, եւ ի Ծուրայ, եւ ի Ծայդանայ, եւ ամենայն կողմանք Գալիլեացւոց յայլազգեաց կուսէ, ջնջել զմեզ անտի:

16․ Եւ իբրեւ լուան զբանսն զայն` Յուդա եւ ժողովուրդն, ի խորհուրդ ժողովեցան  վաղվաղակի. զի խորհեսցին զինչ գործ գործեսցեն վասն եղբարցն որ էին ի նեղութեան, եւ ճգնին ի ձեռաց պատերազմողաց:

17․ Խաւսել սկսաւ Յուդա ընդ Շմաւոնեայ ընդ եղբաւր իւրում եւ ասէ. Ընտրեա դու քեզ արս հզաւրս, եւ երթ փրկել զեղբարսն որ են ի նեղութեան ի կողմանս Գալիլեացւոց. եւ ես եւ Յովնաթան եղբայր իմ երթիցուք ի կողմանս Գաղաադու:

18․ Եւ եթող անդ զՅովսեպոս Զաքարեանց, եւ զԶաքարի զաւրագլուխ ընտիր ընտիր զաւրաւք հանդերձ` յերկրին Հրէաստանի պահապանս:

19․ Պատուէր ետ նոցա` եւ ասէ. Առաջնորդեսջիք ժողովրդեանս այսմիկ, եւ մի տայցէք դուք մարտ պատերազմի ընդ հեթանոսս մինչչեւ ի դարձ գալստեան մերոյ անտի:

20․ Զաւրահատոյց արարին, ընդ երկու զզաւրսն բաժանեցին.գնացին երեք հազարք ընդ Շմաւոնեայ ի կողմանս Գալիլեացւոց, եւ ութ հազար յերկիրն Գաղաադու:

21․ Եւ գնաց Շմաւոն յերկիրն Գալիլեացւոց, տայր պատերազմ ընդ հեթանոսս. եւ խորտակեցան հեթանոսք առաջի երեսաց նորա. եւ հալածական տանէր զնոսա մինչչեւ ի դրունս Պտողոմեայ:

22․ Յայնմ աւուր անկանէին ի հեթանոսաց անտի երեք հազար վառեալք սպառազէն:

23․ Եւ առնոյր զաւար նոցա ի կողմանցն Կալիլեացւոց եւ յԱրաբաթուց, կանամբք եւ որդւովք հանդերձ, եւ ամենայն կարասեաւ հանդերձ, եւ գանձի կահիւ. եւ եկին ածին զայն ամենայն ցնծութեամբ եւ ուրախութեամբ յերկիրն Հրէաստանի:

24․ Եւ Յուդա Մակաբէ, եւ Յովնաթան եղբայր նորա անցին յայն կողմն Յորդանան գետոյն, եւ գնացին երից աւուրց գնաց ճանապարհի, յերկիր յանապատ:

25․ Եւ ընդառաջ եղեն նոցա նաբատացիք խաղաղութեամբ. եւ պատմէին նոցա զամենայն անցսն որ անցին ընդ եղբարսն յերկիրն Գաղաադու:

26․ Եւ բազումք ի նոցանէ յաւար երթեալ էին ի քաղաքս Բոսորայ, եւ Բոսաղումայ, եւ Սէրփվր Մակեդեայ, եւ Զառնասպասեայ, այս քաղաքք ամուրք եւ մեծամեծք են.

27․ եւ այլոց քաղաքացն ի կողմանցն Գաղաադու. եւ ի մի վայր միաժողով են առ վաղիւ, ժամադիր են փակել պատել զամուրսն, առնուլ ջնջել սատակել զամենեսին յաւուր միում:

28․ Իբրեւ զայն լուաւ Յուդա` գունդ կազմեաց վաղվաղակի. ճանապարհ կալաւ ընդ անապատ, յանկարծակի անկանէր ի վերայ Բոսորայ. յանկարծակի յաղեկարծում ժամու զամենայն քաղաքն ի բուռն առնոյր. անդ ի մի սուր սուսերի իւրոյ սպանանէր զամենայն արու մանուկ, եւ առնոյր զամենայն զաւար քաղաքին Բոսորացւոց. եւ զքաղաքն ամենայն հրձիգ առնէր:

29․ եւ ինքն գիշերայն գնդաւն հանդերձ դիմէր ի վերայ ամրոցն պաշարելոց:

30․ Այն ինչ կամէր առաւաւտն ի գիշերոյն մերկանալ, զաչս ի վեր ամբարձին, տեսին զաւրս բազումս զի ոչ գոյր նոցա թիւ. զի բարձեալ բերէին սանդուղխս եւ մանգլիոնս, եւ պէսպէս մենքենայս ի վերայ ամրոցն, մարտ եդեալ եւ ի պատերազմ մատուցեալ:

31․ Եւ իբրեւ ընդ այն հայեցաւ Յուդա, եւ ետես զի սկիզբն էր մարտին, անտի` աղաղակ քաղաքին, եւ աստի` զաւրացն որ պաշարեալ պահէին ձայն մարտի, ձայն պատերազմի, ձայն փողոյ առ հասարակ յերկինս ելանէր:

32․ Սկսաւ խաւսել ընդ զաւրսն իւր` եւ ասէ. Հապա, ժիրք լերուք, պինդ կացէք, գործ` այսաւր է մարտնչել ձեզ ի վերայ եղբարց ձերոց:

33․ Եւ զզաւրսն ամենայն յերիս գունդս բաժանէր, եւ շուրջ զնոքաւք ճակատեալ ի մարտ մատուցանէր. փող հարին, խրախոյս բարձին. գոչեցին աղաւթիւք առ Աստուած, ի վերայ յարձակեցան:

34․ Ազդ եղեւ Տիմոթեայ եւ զաւրացն, եթէ Մակաբէ զաւրաւքն ի վերայ հասեալ է. իբրեւ հայեցան տեսին, շրտեան լքան կասեցին, ընկեցին զիւրաքանչիւր մենքենայս, եւ ի փախուստ դարձան: Եւ հարկանէր յաւուր յայնմիկ զնոսա ի հարուածս սաստիկս. տանէին փախստեայս առաջի իւրեանց. մի առ միոջ դիաթաւալ կացուցանէին. արկանէին ի սուր սուսերի իւրեանց իբրեւ արս ութ հարիւր հազար սպառազէն:

35․ Եւ ինքն դառնայր ի կողմն Մայափայ. մարտ պատերազմի դնէր զնովաւ` եւ առնոյր զնա, եւ ի նմա սպանանէր զամենայն արու մանուկ նոցա. եւ առնոյր զամենայն ինչս եւ զստացուածս նոցա յաւարի, եւ զքաղաքն այրէր հրով:

36․ Անտի խաղայր գայր պատէր զՔասփովն Մակեթ, եւ զԲոսոր, եւ զմնացեալ քաղաքս Գաղաադու:

37․ Յետ այսց ժամանակաց` դարձեալ զաւրաժողով լինէր Տիմոթէոս, եւ գայր բանակէր դէմ յանդիման Ռափովնայ, յայնկոյս գետոյն:

38․ Դէտ արձակեաց Յուդա զի տեսցէ զբանակս նոցա: Եկին պատմեցին` եւ ասեն. Միաժողով եղեն ամենայն ազգք եւ ազինք յոյժ, որ շուրջ զմեւք բանակեալ են, եւ զաւրք բազումք կուտեալ են յոյժ:

39․ Եւ արուայիկս բազումս ածեալ է ի վարձու յաւգնականութիւն իւրեանց. եւ բանակեալ են յայնկոյս գետոյն, պատրաստեալ են գալ անկանել ի վերայ քո: Իբրեւ զայն լսէր Յուդա, նոյնժամայն խաղայր գնայր ի վերայ նոցա:

40․ Իբրեւ ետես Տիմոթէոս` խաւսել կալաւ ընդ իշխանսն` եւ ասէ. Միտ դիջիք դուք Յուդայ եւ գնդին նորա առ հասանել յափն գետոյն, եթէ զհասանելն եւ զանցանելն մի արասցէ` ապա մեք ոչ կարեմք լինել դիմակալ նորա, զի յաղթելով յաղթեսցէ նա մեզ:

41․ Ապա թէ հասցէ յափն գետոյն եւ ճակատեսցի` յայտ արար` թէ զանգիտեաց, մեք անցցուք մարտիցուք եւ յաղթեսցուք նմա:

42․ Այն ինչ նորա բանք ի բերան էին, եւ Յուդա զաւրաւքն հասանէր յափն գետոյն: Անդ` առ ափն գետոյն կացուցանէր զաշխարհամար դպիրսն, եւ տայր նոցա պատուէր, զի մի զոք ամենեւին թողցեն առ ափն գետոյն բանակել. այլ զամենայն զայր պատերազմաւղ զկնի նորա փողեսցեն:

43․ Եւ ինքն զհասանելն` զանցանելն` զյարձակելն ի վերայ` մի առնէր, եւ նախ զգունդն նահատակաց ի ներքս բեկանէր, զզաւրսն ամենայն ի փախուստ դարձուցանէր. եւ ամենայն ազգք եւ ազինք զէնընկէցք փախստեայ գնային յամրակողմն, ի նուիրեալ տեղին մեհենին ի Կառնային:

44․ Սոքա եկին հասին պատեցին զքաղաքն, հրձիգ արարին զամուրն` մեհենիւն հանդերձ. եւ Կառնային  նեղէր, եւ ոչ կարէր հանդարտել ընդդէմ Յուդայ:

45․ Հրաման ետ Յուդա խաղացուցանել զամենայն ազգս հրէից որ էին ի կողմանս Գաղաադու, կանամբք եւ մանկտւով ամենայն կահիւ հանդերձ, ածել հասուցանել յերկիրն Հրէաստանի. եւ էին նոքա բանակք մեծամեծք:

46․ Եւ եկին հասին ի դուռն Եփրոն քաղաքի. Եւ այս քաղաք` է մեծ ի վերայ ճանապարհի յամուր վայրի. եւ ոչ գոյր նոցա այլ ճանապարհ խոտորել յաջ կամ յահեակ, բայց երթալ ընդ մէջ քաղաքին:

47 Իբրեւ տեսին զաւրք քաղաքին զամբոխ զաւրացն, եւ զբազմութիւն բանակացն` զդրունսն փակեցին, զդրանդսն սեղմեցին վիմաւք. եւ ոչ տային անցանել նոցա: Իբրեւ զայն ետես Յուդա. առաքեաց առ նոսա բանս խաղաղութեամբ

48․ եւ ասէ. Թոյլ տուք` անցից ընդ երկիր քո, երթալ անցանել ինձ յաշխարհ իմ, եւ ոչ ոք ինչ մեղիցէ քեզ. բայց այնչափ որչափ ոտիւք մերովք կոխեսցուք զերկիր քո: Եւ ոչ առին յանձն նոքա նմա բանալ զդրունսն:

49․ Ապա հրաման ետ Յուդա փող հարկանել, քարոզ կարդալ եւ ասել. Հապա` իւրաքանչիւր գունդ յորում վայրի եւ կացցէ ի ներքս խաղասցէ:

50․ Եւ մատեան զաւրքն յիւրաքանչիւր տեղւոջ յորում կային ի մարտ պատերազմի, զամենայն տիւն եւ զամենայն գիշերն ի մարտ, մինչչեւ մատնեցաւ քաղաքն ի ձեռս նոցա:

51 Անդ սատակեցին զամենայն արու մանուկ նոցա ի սուր սուսերի իւրեանց. խլեցին զնոսա յարմատոց, խաղացուցին զաւար քաղաքին, եւ ինքեանք անցին ընդ մէջ քաղաքին, գնային երթային ի վերայ դիականցն անկելոց.

52 եւ անցին նոքա ընդ Յորդանան գետ ի տափակողմն ի դաշտ մի մեծ. եւ անդ բանակեցան դէմ յանդիման Բեթսովնայ:

53․ Եւ անդ յանձանձէր զկաց մնաց ժողովրդեանն, մխիթարէր զամենեսին Յուդա ընդ ամենայն չուս ճանապարհին այսպէս առնէր մինչչեւ ածէր` հասուցանէր յերկիրն Հրէաստանի:

54․ Եւ եկին հասին ելին ի լեառն Սիովն ցնծութեամբ եւ ուրախութեամբ. անդ մատուցանէին զողջակէզս եւ զպատարագս. զի ոչ ծախեցաւ ի նոցանէ, մինչչեւ եկին հասին անդրէն ի տեղի իւրեանց խաղաղութեամբ:

55․ Եւ յաւուրսն յայնոսիկ էր Յուդա եւ Յովնաթան յերկիրն Գաղաադու. եւ Շմաւոն եղբայր նոցա էր յերկիրն Գալիլեացւոց, յանդիման Պտղոմեայ: Իբրեւ զայն քաջութիւնս պատերազմին լսէին

56․ Յովսեպոս Զաքարեանց, եւ Զաքարի իշխան զաւրացն մնացելոց,

57․ ասեն` Եկայք եւ մեք երթիցուք տացուք մարտ պատերազմի ընդ հեթանոսս որ շուրջ զմեւք են, եւ արասցուք եւ մեք մեզ անուն:

58․ Ժամ ետուն զաւրացն, խաղացին գնացին ի կողմանս Յամնեայ:

59․ Եւ ել Գորգի ի քաղաքէ անտի զաւրաւք հանդերձ որ ընդ իւր էին ի մարտ պատերազմի, եւ հարաւ ի դիմի նոցա:

60․ Ի պարտութիւն մատնեցան Յովսեպոս եւ Զաքարիա, եւ հալածականս երթային մինչչեւ ի սահմանս երկրին Հրէաստանի: Յայնմ աւուր անկանէին ի նոցանէ արք իբրեւ երկու հազարք. եւ եղեն կործանումնն այն սաստիկ ի վերայ ժողովրդեանն:

61․ Զի ոչ անսացին նոքա Յուդայի եւ եղբարց նորա. խորհեցան` թէ մեք իբրեւ զնա առցուք անուն քաջութեան.

62․ բայց նոքա չէին ի զաւակէ անտի արանցն այնոցիկ, որոց տուեալ էր զփրկութիւն Իսրայէլի ի ձեռս նոցա:

63․ Եւ ինքն Յուդա եւ եղբարք իւր փառաւոր լինէին յաչս ժողովրդեանն` առաջի ամենայն ազգաց հեթանոսաց. ուր եւ լսէին զանուն նոցա,

64․ ժողովէին` եւ աւրհնէին զնոսա:

65․ Եւ ել Յուդա եղբարբքն հանդերձ, տալ պատերազմ ընդ որդիսն Եսաւայ ի հարաւակողմ կուսէ անդ: Անդ հարկանէր զՔեբրոն քաղաք` եւ զդստերս իւր. քակէր կործանէր զամենայն ամուրս նոցա, եւ հրձիգ առնէր զաշտարակս նորա շուրջանակի ուր եւ գտանէր:

66․ Եւ ել դիմեաց գնալ նա յերկիրն այլազգեաց, գայր հասանէր ի կողմ Մարիսայ:

67․ Յաւուր յայնմիկ անկան քահանայք ի պատերազմի անդ, մինչ նա դեռ կամէր քաջութիւն ինչ առնել. զի ել նա տալ պատերազմ առանց խորհրդոց:

68․ Եւ դարձաւ Յուդա ի կողմն Ազովտայ յերկիրն այլազգեաց, աւերէր զմեհեանս նոցա, եւ կործանէր զկուռս նոցա, եւ հրձիգ առնէր զքաղաքս նոցա, ի գերութեան վարէր զինչս եւ զստացուածս նոցա, եւ դառնայր գնայր յերկիրն Հրէաստանի: