Գլուխ 29

Հարց. Ի՞նչ է նշանակում այն խոսքը, որն ասում է. «Քանզի Տերը ձեզ հիմարության ոգի խմեցրեց ու խցանեց ձեր աչքերը» (29։10)
   
   Պատասխան. Սուրբ Գրքում բազում են այսպիսի խոսքերը, որոնց կիրառությունը հիմնավորվում է այս մի խոսքով. «Աստված նրանց հիմարության հոգի տվեց, աչքեր, որոնցով չպիտի տեսնեն» (Հռոմ. 11։8): Եվ Պողոսն ասում է, թե «Մատնեց նրանց անարգ մտքերի» (Հռոմ. 1։28), և թե՝ «Աստված կուրացրեց անհավատների մտքերը » (Բ Կորնթ. 4։41): Այսպիսի խոսքերը պետք է ընկալել մեծ զգուշությամբ, որպեսզի չարափառները չկարծեն, թե իրենց մոլորությունների պատճառն Աստված է։ Այսպես է ասում նախ այն պատճառով, որպեսզի չկարծեն, թե վշտերն ու պատուհասները Աստծուց են, այլ գիտենան, որ երբ բազում սպառնալի խոսքերին ականջալուր չեն լինում, այդ ժամանակ է Տերը նրանց վրա տանջանք բերում:
   Երկրորդ՝ որովհետև Աստված անձնիշխան կամք է տվել մարդուն, որով մարդ պետք է խուսափի չարից ու բարիք անի, մինչդեռ անհավատները անձնիշխան կամքով ընտրեցին չարը և չկամեցան լսել Աստծո խոսքը: Ու թեպետ Աստված անձնիշխան կամք տվեց նրանց, բայց Աստված չէ նրանց չարիքի պատճառը, այլ՝ իրենք իսկ, որ կամովին չարն ընտրեցին: Ինչպես օրինակ, երբ մի թագավոր իր ծառաներին զենք է տալիս իրենց փրկության ու թշնամիներին սատկացնելու համար, եթե այդ ծառաներն իրենք իրենց սպանեն, իրենք մեղավոր կլինեն, և ոչ թե թագավորը:
   Երրորդ՝ որովհետև Աստված լուսաբանում է խոսքի զանազան իմաստները, իսկ նրանք, [համակված] աշխարհական մտածումով, չէին կամենում ընկալել այդ խորդուրդները, որի պատճառով էլ հիմարացան. ուրեմն ոչ թե Աստված, այլ նրանք իսկ են իրենց հիմարության պատճառը: Ճիշտ այնպես, ինչպես երբ արեգակն իր պայծառ լույսը ծագեցնում է ճպռոտ աչքերի վրա և այդ լուսյի պայծառությունից աչքերը խավարում են, ո՛չ թե արեգակը, այլ աչքերի տկարությունն է կուրության պատճառ դառնում: Նույնպես և Աստված Իր «Արեգակը ծագեցնում է չարերի ու բարիների վրա» (Մատթ. 5։45):
   Չորրորդ՝ որովհետև Աստված իր խոսքն անարժաններից քողարկում է առակներով և օրինակներով, սակայն անօրենները,անտեղյակ մնալով Աստխո  ծածուկ խորհուրդները, հիմարացան, ինչպես ասվում է. «Նրանք չեն կամենում լսել. ես այնպես եմ խոսում, որպեսզի նրանք չլսեն»:
   
Այս պատգամները թող լինեն կնքված թղթի նման, որ ոչ ոք չի կարող ընթերցել (29։11)
   
   Եվ եթե մեկը հարցնի, թե՝ ինչո՞ւ է ասում, որ չեն օգտվելու, չէ՞ որ լինելու են շատերը, որ ընթերցելու են և օգուտ են քաղելու, ես կպատասխանեմ Այո՛, ընթերցելու են և  հասկանալու են ճիշտ այնպես, ինչպես մարգարեների խոսքերը, որոնք թեպետ մի ժամանակ ծածուկ և անօգուտ էին, բայց այժմ պարզ և օգտակար են ամենքի համար: Հինգերորդ՝ որովհետև երբ մարդիկ առանց զղջալու ընտելանում են չարին, այնժամ Աստված թույլ է տալիս նրանց գնալ իրենց կամքի հետևից, այսինքն՝ դատապարտում է նրանց միտքն անարգության, ինչպես որ այժմ էլ շատերը մոլորության մեջ են, և Աստված գիտե, թե որ նրանք դարձի չեն գալու, այդ պատճառով էլ նրանց չի փնտրում ու նրանց մոտ քարոզ չի առաքում:
   Հարց. Ի՞նչ է նշանակում այն խոսքը, որն ասում է. «Թող այս բոլոր պատգամները ձեզ համար լինեն ինչպես կնքված նամակի խոսքեր, որոնք երբ տան մի գրագետ մարդու, նա չի կարող ընթերցել» (29։11)
   Պատասխան․ Նախ՝ այս խոսքերը վերաբերում էին մարգարեների պատգամներին,  որոնք կնքված և անիմանալի էին իմաստունների և տգետների համար, քանի որ, ինչպես ասացինք, նրանքանարժան էին։ Անարժան ենք նաև մենք, երբ չենք կարողանում լսել՝ այդպիսով «կորցնելով» խոսքի զորությունը։ Ըստ այդմ Սողոմոնն ասում է. «Անզգամի ականջին մի՛ խոսիր» (Առակ. 23։9), և Տերն ասում է. «Ձեր մարգարիտները մի՛ նետեք խոզերի առջև» (Մատթ. 7։6):
   Երկրորդ՝ այս խոսքը պատշաճում է կույս Մարիամին. Էմմանուելի մայրը կնքված թուղթ էր, որովհետև նրա կուսության խորհուրդը անբացատրելի էր, քանզի, մայր լինելով հանդերձ, մշտամնա կուսությամբ մեծարվեց: Իսկ ճարտար դպիրը Հովսեփն էր, որ կարգվեց խորհրդի սպասավոր, սակայն չմոտեցավ նրան: Նաև կույս Հովհաննեսը որդիությամբ սպասավորեց Մորն ու Կույսին մինչև նրա՝ երկրից վերանալը:
   Երրորդ՝ Աստծո տնօրենության խորհուրդն անհասանելի և անճառելի է ոչ միայն շարքային ադամորդիներին, այլև նրանց իսկ՝ աստվածաբաններին ու Աստծո խորհուրդների հազարապետներին: Իսկ ովքե՞ր են այն երկու մարդիկ, որոնք չկարողացան ընթերցել. առաքյալներից Պողոսն էր և «Կանանց մեջ մեծագույն ծնունդ» (Ղուկ. 7։28) Հովհաննես Մկրտիչը, ինչպես նաև նրանց նմանները: Մեկն Աստծո ճանապարհը համարում է անհետազոտելի և անքննելի, իսկ մյուսը չէր կարողանում նրա ոտնամանների կապիչները քանդել, այսինքն՝ նրա մարմնառիկ տնօրենությունը դույզն իսկ բացատրել: Եվ ինչո՞ւ է ասում, թե կնքված էր: Եվ ի՞նչ էր կնիքը։ Կնիքը խորհրդանշում է Հորը և Սուրբ Հոգուն, ըստ այն խոսքի, թե՝ «Սուրբ Հոգին կգա քո վրա և Բարձրալի զորությունը հովանի կլինի քեզ» (Ղուկ. 1։35): Արդ, ինչը կնքում են Հայրը և Հոգին՝ ո՞վ է, որ կհամարձակվի հայտնի դարձնել: Ռինո Կորուրան Եգիպտոս է անվանում Արիել քաղաքը (29։1), որ դուրս էր եկել Աստծո դեմ, իսկ Երուսաղեմը Կարմելոս լեռան անունով կոչվում է Քերմել (29։17):